Gescheurde meniscus thv de knie

Gescheurde meniscus

Algemene anatomie en functie kniegewricht

De knie is de schakel tussen het bovenbeen en het onderbeen en bestaat uit verschillende onderdelen, te weten botten, gewrichtsbanden, de menisci, spieren en slijmbeurzen.

Botten

Er zijn drie botstukken betrokken bij de kniebewegingen. Deze botstukken zijn het bovenbeen (femur), in het onderbeen het scheenbeen (tibia) en aan de voorzijde de knieschijf (patella). Het kniegewricht bestaat eigenlijk uit twee gewrichten, namelijk het gewricht tussen bovenbeen en het scheenbeen en het gewricht tussen de knieschijf en het bovenbeen. Omdat deze twee gewrichten binnen één gewrichtskapsel liggen wordt het functioneel als één gewricht gezien.

Het kuitbeen (fibula) welke zich evenals het scheenbeen in het onderbeen bevindt en wel aan de buitenzijde is niet betrokken bij het bewegen van het kniegewricht, maar bij de bewegingen van het enkelgewricht. Soms bevindt zich nog een extra beentje (sesambeentje) aan de achterzijde van het kniegewricht gelegen in de kuitspier. Dit laatste beentje speelt geen rol bij het kniegewricht.

Gewrichtsbanden

De gewrichten worden verstevigd met gewrichtsbanden die ligamenten worden genoemd. De banden bestaan uit lagen sterk bindweefsel. Het kniegewricht heeft een binnenband (mediale band) die in het gewrichtskapsel ligt en een buitenband (laterale band) die net buiten het gewrichtskapsel ligt. De binnen- en buitenband zorgen voor de zijdelingse stabiliteit van het gewricht. Centraal in de knie gelegen zijn de voorste en achterste kruisband die het gewricht tussen bovenbeen en onderbeen als het ware in tweeën verdeelt. Deze laatste banden, het woord zegt het al, lopen gekruisd. De voorste kruisband die voor de achterste kruisband ligt voorkomt dat het onderbeen naar voren en de achterste kruisband voorkomt dat het onderbeen naar achteren verschuift.

Meniscus

Tussen het gewrichtskraakbeen van het bovenbeen en van het scheenbeen bevindt zich zowel aan de binnen- als aan de buitenzijde een sinaasappelschijfvormig stukje kraakbeen, de zogenaamde binnen (mediale) en buiten (laterale) meniscus. De menisci zijn evenals een sinaasappelschijf aan de buitenzijde dik en worden naar binnen toe dunner. De menisci zijn bedoeld om de vorm van het gewrichtsoppervlak van het bovenbeen wat bolvormig en het onderbeen wat vlak is op elkaar aan te passen.

De menisci zijn dan ook aan de onderzijde vlak en aan de bovenzijde uitgehold. Daarnaast functioneren de menisci als schokdempers. Wanneer het gewicht op het been wordt gezet dan kunnen de menisci naar buiten uitwijken waardoor de neerwaartse kracht naar buiten wordt omgezet. Dit is vergelijkbaar wanneer men met de voet op een bal staat. De bal wordt platter en wijkt naar buiten uit waardoor een deel van de krachten die naar beneden zijn gericht naar buiten worden omgezet.

De uiteinden van de menisci worden hoorns genoemd: aan de voorzijde de voorhoorn, aan de achterzijde de achterhoorn. Het gedeelte wat tussen de voor- en achterhoorn ligt wordt wel middenhoorn genoemd.

Spieren

De spieren (spier = musculus) die voor de bewegingen van het kniegewricht zorgen zijn de vierkoppige bovenbeenstrekker (musculus quadriceps) en de buigers (hamstrings) van de knie. De vierkoppige bovenbeenstrekker zit vast aan de bovenkant van de knieschijf. De knieschijf is op zijn beurt weer verbonden met een stevige band aan de voorzijde van het bovenste deel van het scheenbeen. Dit wordt de knieschijfpees (ligamentum patellae) genoemd.

Slijmbeurzen

Een slijmbeurs is een dunwandige holte die gevuld is met dezelfde stroperige vloeistof als het gewrichtsvocht. Slijmbeurzen zitten op plaatsen die aan wrijving onderhevig zijn: tussen bot en huid; tussen pees en de huid en tussen pees en een botstuk. Een pees is een koordvormige of platte bindweefselverbinding tussen spier en bot. De belangrijkste slijmbeurzen rond de knie zijn die tussen de knieschijf en de huid (bursa prepatellaris) en tussen de knieschijfpees en de huid. 

De gescheurde meniscus

Hoe ontstaan meniscusscheuren

·         Traumatische scheur

Een traumatische scheur wordt veroorzaakt door een plotse torsiebeweging waarbij het meniscusweefsel niet kan weerstaan aan de inwerkende kracht en scheurt. Dit gebeurt veelal bij een draaibeweging in de knie.

·         Niet-traumatische scheur: degeneratief

Een degeneratieve scheur wordt veroorzaakt door dehydratie - uitdroging aan het binnenste gedeelte van de meniscus waardoor hij minder elastisch en soepel wordt. Hierdoor kan hij quasi spontaan inscheuren.
De meniscus zal meestal scheuren in het achterste of middenste gedeelte. Hij zal zelden inscheuren in het voorste gedeelte van de meniscus.

Symptomen van een meniscusscheur

·          pijn aan de zijde waar de meniscus inderdaad ingescheurd is, dus binnenkant (mediaal) of buitenkant (lateraal). Deze pijn treedt specifiek op bij draaibewegingen. Soms is er ook nachtelijke pijn aanwezig - als men met de knieën op elkaar ligt

·         er kan een doorzakkingsgevoel zijn indien er een losliggend stukje meniscus weg en weer slaat bij bewegingen. Indien het een groot fragment betreft kan hierdoor de knie blokkeren

·         veelal is er een beperkte zwelling van de knie (hydrops)

·         de laterale meniscus kan een specifieke scheur vertonen die dikwijls enkel pijn geeft na inspanning

·         een scheur van de laterale meniscus geeft dikwijls ook weinig vocht.

Diagnose

Om de diagnose te stellen van een gescheurde meniscus heeft de dokter verschillende "middelen".
De ondervraging is al heel belangrijk : hoe is het ongeval gebeurd ?
Als de knie onmiddellijk na de verstuiking dik is geworden is er veelal ook een letsel thv de voorste kruisband ! Bij enkel een scheur van de meniscus treedt het vocht veelal op 's anderendaags.
De ondervraging en het onderzoek zijn niet helemaal conclusief om te kunnen stellen dat een meniscus is gescheurd. Deze "klinische" diagnose is statistisch slechts juist in 8 gevallen op 10.
Er zijn ook technische onderzoekingen die een scheur in de meniscus kunnen aantonen. Het beste is een NMR scan onderzoek.
Op een klassieke Röntgenopname of een Echografie is een meniscusscheur niet te zien.

Behandeling

Niet operatief of operatief.