Luxatie thv van de schouder

De schouderluxatie

Waar zit het?

Het schoudergewricht verbindt de bovenarm met het schouderblad. Het is een bolgewricht: het bovenuiteinde van de bovenarm heeft de vorm van een bol, die past in een kommetje of pan in het schouderblad. De wetenschappelijke naam voor de bol is humeruskop, die voor de kom is glenoïd.

De bol is groot vergeleken met de kom. Hij balanceert in de kom als een balletje op de neuspunt van een zeeleeuw, of een golfbal op een tee. Bovendien is de pan nogal plat. Verschillende weefsels fungeren als veiligheidsgordel en zorgen ervoor dat de bol niet uit de kom glipt.

Het labrum is een dikke bandvormige kraakbeenring die stevig vastzit op de kom. Het vergroot de oppervlakte ervan en omsluit de bol als een soort zuignap.

Een gewrichtskapsel met gewrichtsbanden of ligamenten houdt kom en bol bij elkaar. Dat kapsel is stevig maar ook ruim, zodat het gewricht een grote bewegingsvrijheid heeft. Aan de kant van de kom zitten het kapsel en de gewrichtsbanden vast aan het labrum, aan de kant van de bol aan het bot.

Het rotatorenmanchet, ook wel de rotatorcuff genoemd, omgeeft het gewricht met het labrum en het kapsel. De rotatorcuff bestaat uit vier belangrijke spierpezen die samen één groot peesblad vormen en vastgehecht zijn aan de bol van het gewricht.

Wat gebeurt er?

               

Een gewricht is een ‘losvaste’ verbinding tussen twee botten: het maakt beweging mogelijk maar houdt die botten tezelfdertijd bij elkaar. De schouder is een van de beweeglijkste gewrichten in ons lichaam. Maar soms loopt het net daardoor mis en raakt de schouder ontwricht. Een andere naam daarvoor is schouderluxatie. De bol van de schouder schuift dan letterlijk uit de kom. Meestal schiet de bol naar voren en komt dan voor de pan te liggen.

Oorzaken

Een beweging die je arm in een extreme of abnormale houding duwt. Bijvoorbeeld door op je schouder te vallen, of doordat iemand heel hard aan je arm trekt.

Was je schouder al eens eerder ontwricht, dan is de kans groter dat het opnieuw gebeurt. Dat komt doordat die eerste ontwrichting schade kan veroorzaakt hebben aan de veiligheidsgordel die de bal op zijn plaats houdt. Hoe jonger je de eerste keer was, des te groter de kans op herhaalde ontwrichtingen.

Symptomen

• Erge plotse pijn in de arm en tot in de schouder.
• Je kunt de arm niet meer bewegen uit de positie waarin hij nu vastzit.
• De bol duwt tegen de huid, waardoor je schouder er abnormaal recht en hoekig uitziet.

Gevolge

Dit kan allemaal gebeuren, in oplopende volgorde van ernst.

• Het gewrichtskapsel en de gewrichtsbanden worden uitgerekt.
• Het labrum scheurt vooraan los van de kom. Dat heet een Bankartletsel of labrumletsel.
• De kop deukt achteraan in doordat hij tegen de scherpe rand van de kom wordt aangeduwd. Dat is een Hill-Sachsletsel.
• Oudere mensen hebben eerder een rotatorcuffscheur dan een labrumletsel na een ernstige ontwrichting.

Diagnose 

• Eerst wordt een foto van de schouder gemaakt, om te controleren of er behalve een ontwrichting niet ook een botbreuk is.
• Dan wordt je schouder terug op zijn plaats gezet, al dan niet onder verdoving. Daarvoor bestaan verschillende manipulatietechnieken.
• Vervolgens wordt een controlefoto gemaakt.
• Zo nodig wordt een arthro-CT-scan gemaakt. Dat is een combinatie van een röntgenonderzoek met contraststof, en een CT-scan. Op zo’n scan is duidelijker zichtbaar welke schade er is aangericht en wat verder moet gebeuren.
• Je krijgt geneesmiddelen tegen de pijn.
• Je krijgt een draagdoek om, zodat je schouder kan rusten.

Behandeling

Operatie of niet?

Elke behandeling moet niet alleen de schade herstellen, maar ook een nieuwe ontwrichting zoveel mogelijk voorkomen. Je risico op een nieuwe ontwrichting is afhankelijk van verschillende factoren:

leeftijd is de belangrijkste: hoe jonger hoe groter het risico.

je sportactiviteit: bij contactsporten zoals rugby is de kans groter dan bijvoorbeeld bij lopen.

Zonder operatie

Ben je jong en is het je eerste schouderontwrichting, dan is een speciale, zogenaamde ER-brace de gebruikelijke behandeling. Je moet hem 6 weken lang voortdurend dragen. De brace verlaagt de kans dat je schouder later opnieuw uit de kom gaat.In andere gevallen kan een draagdoek die enkele dagen je pijnlijke schouder ondersteunt genoeg zijn.

Je volgt kinesitherapie om je schouderspieren te verstevigen zodat het niet opnieuw gebeurt.

contactsporten mag je ten vroegste na drie maanden opnieuw beoefenen.

Met operatie

Een operatie is beter als:

je schouder enkele maanden later nog altijd onstabiel aanvoelt doordat de bol te los in de kom zit.

je schouder al verschillende keren uit de kom gegaan is. Soms is een operatie al nodig na een eerste ontwrichting.

Er bestaan twee soorten hersteloperatie: de Bankart-procedure en de Latarjet-procedure.