Reumatische artritis thv de vingers

Reumatische artritis thv de vingers

Algemene anatomie vingers

Er zijn botten te vinden in de vingers (falangen), de middenhand beenderen (metacarpalen) en de handwortelbeentjes (carpale beenderen). De botten en botjes van de vingers (falangen) bestaan uit vingerkootjes (phalanges). Elke vinger heeft er drie: het distale (phalanx distalis), de mediale (phalanx media) en het proximale (phalanx proximalis). De duim heeft er eentje minder. Bij de duim ontbreekt de proximale (phalanx proximalis). In totaal zitten er dus 14 kootjes in de hand. Uw middenhand (metacarpus) wordt gevormd door vijf botjes (metacarpalen). Deze middenhandsbeentjes (ossa metacarpalia) lopen in boog over uw hand heen. Het middenhandbeentje van uw duim (os metacarpale I) is afwijkend van de middenhandbeentjes van uw vingers (os metacarpale II, III, IV en V). Het middenhandbeentje van uw duim is meer zadelvormig en korter dan de rest. De acht handwortelbeentjes (carpus) of carpale beenderen van uw pols liggen in twee rijen van vier boven elkaar (os trapezium, os trapezoideum, os capitatum, os hamatum en in de ander rij de os scaphoideum, os lunatum, os triquetrum en os pisiforme). Aan de ene kant staan ze in verbinding met de middenhand en de andere kan met de twee beenderen van uw onderarm (radius en ulna). De os capitatum is het grootste handwortelbeentje.

Reumatatische artritis

Reumatoïde artritis is een chronische progessieve gewrichtsaandoening. De ziekte gaat uit van het gewrichtsvlies dat gaat woekeren. Het tast zowel het kraakbeen als het omliggend bot aan. Dit leidt dikwijls tot ernstige gevolgen. Vroeger werd de ziekte ook "chronische, progressieve, polyarthritis" genoemd.
Naar schatting lijdt ongeveer 1% van de bevolking aan reumatoïde artritis. In België wordt het aantal RA-patiënten geschat op 60 tot 80.000.
De ziekte komt drie keer meer voor bij vrouwen dan bij mannen. De ziekte kan op alle leeftijden optreden maar het meest frequent tussen veertig en vijftig, ongeveer het ogenblik waarop ook de menopauze begint.

Oorzaak – gevolg

De juiste oorzaak is onbekend, maar waarschijnlijk is bij de ziekte het afweersysteem van het lichaam ontregeld waarbij het lichaam zijn eigen weefsels aanvalt en er ontstekingen in diverse gewrichten ontstaan. Vooral de kleinere gewrichten in de handen en de voeten worden getroffen. Het gewrichtskapsel raakt geleidelijk aan ontstoken en opgezwollen en dit heeft ontsteking van andere delen van het gewricht tot gevolg. Als de aandoening verder gaat kunnen de botten die met het gewricht in verbinding staan zwak worden.
Meestal zijn er ook afwijkingen in het bloed :
- een verhoogde bloedbezinkingsnelheid,
- bloedarmoede,
- ijzertekort,
- (soms) positieve reumafactoren in het bloed.

Symptomen

Alarm-signalen van een artritis zijn o.a.: een relatief plots optredende pijn en zwelling in één of meerdere gewrichten, stijfheid en verlies aan kracht. De pijn en stijfheid kan vooral 's morgens of na een tijd stil zitten erg zijn. De typische morgenstijfheid kan soms meer dan een half uur aanhouden. De ziekte kan een algemeen gevoel van ziekelijkheid en vermoeidheid geven, vergelijkbaar met het gevoel bij griep.
RA begint (meestal) ter hoogte van de gewrichtjes van de handen en de voeten. Soms kan RA zich naar andere gewrichten uitbreiden. Na enkele maanden of jaren evolutie treedt vaak een typische misvorming op: een zijwaartse afwijking van de vingers. 3 à 4 patiënten op 10 hebben ook heel typische reumaknobbels in de buurt van de aangetaste gewrichten.
Meestal treedt de ziekte symmetrisch op: wanneer een gewricht aan een kant van het lichaam is aangetast, dan is meestal ook hetzelfde gewricht aan de andere kant aangetast.

Indien vier van de volgende symptomen optreden is de kans groot dat het om reumatoïde artritis gaat:
• ochtendstijfheid die langer dan 1 uur duurt sinds minstens 6 weken
• ontsteking (zwelling, pijn) in drie of meer gewrichten sinds minstens 6 weken
• ontsteking in de hand-, pols- of vingergewrichten sinds minstens 6 weken.
• reumafactor in het bloed (dit is een specifiek soort antilichaampjes in het bloed die echter ook bij sommige andere aandoeningen aanwezig zijn).
• karakteristieke wijzigingen op radiologische foto's

Bij een beginnende reumatische aandoening is het van het allergrootste belang zo vlug mogelijk tot een goede diagnose te komen. De behandeling kan dan dadelijk aanvatten. Daarom is het belangrijk om bij gewrichtspijn dadelijk de huisarts te consulteren. Deze kan eventueel doorverwijzen naar een reumatoloog.

Reumatoïde artritis evolueert dikwijls naar een belangrijke invaliditeit. Bij sommige patiënten kunnen na verloop van tijd ook andere organen, zoals de longen en het hart worden aangetast. Ook komen bepaalde vormen van kanker meer voor bij deze patiënten. Bij ernstige gevallen van RA (waarbij meer dan 30 gewrichten zijn aangetast) dreigt een vroegtijdig overlijden.

Behandeling

• Er bestaat nog geen genezende behandeling. Wel kan de pijn verzacht worden en de ontsteking verminderd of gestopt worden. Ook kan de verdere afbraak van kraakbeen en de gewrichtsschade afgeremd of gestopt worden. Door zo snel mogelijk na de vaststelling van de ziekte te starten met een agressieve behandeling wordt het invaliderend karakter van de ziekte afgeremd en wordt de levenskwaliteit van de patiënt aanzienlijk verhoogd.
• Naast geneesmiddelen zijn zowel oefening als rust erg belangrijk. Een kinesitherapeut kan hierbij helpen. Een ergotherapeut kan aanwijzingen geven om bij de dagelijkse activiteiten de gewrichten te beschermen, soepel te houden en te ontlasten.
• In sommige gevallen is een heelkundige ingreep noodzakelijk om de aangetaste gewrichten opnieuw los te maken of vast te zetten, of om bepaalde complicaties (zoals peesscheurtjes, cervicale aantasting) te verhelpen.